Hướng dẫn về tâm lý giao dịch cho người mới
Được viết bởi Aaron Akwu, Head of Education Hantec Markets
Tâm lý giao dịch là gì?
Tâm lý giao dịch là một yếu tố quan trọng để thành công trong giao dịch. Tâm lý giao dịch là trạng thái tinh thần, cảm xúc của một nhà giao dịch và sự tác động của nó đến quá trình đưa ra quyết định giao dịch của họ. Với những người mới làm quen với giao dịch, việc nắm rõ tầm quan trọng của tâm lý giao dịch là điều rất quan trọng để phát triển thành công sự nghiệp giao dịch của mình.
Một trong những yếu tố chính của tâm lý giao dịch là có một chiến lược giao dịch vững chắc. Chiến lược giao dịch là một bộ quy tắc và hướng dẫn mà nhà giao dịch tuân theo để vào và thoát lệnh giao dịch. Chiến lược giao dịch giúp các nhà giao dịch đưa ra quyết định sáng suốt và giảm thiểu tác động từ cảm xúc của mình khi giao dịch.
Một yếu tố quan trọng khác là có kế hoạch giao dịch. Kế hoạch giao dịch đề ra mục tiêu, chiến lược kiểm soát rủi ro và các yếu tố quan trọng khác trên hành trình giao dịch của nhà giao dịch. Kế hoạch giao dịch giúp nhà giao dịch luôn giữ vững sự tập trung và kỷ luật, ngay cả trước những điều kiện thị trường không mong muốn.
Các nhà giao dịch thành công hiểu rõ tầm quan trọng của kỷ luật và kiểm soát cảm xúc. Họ biết rằng việc giao dịch theo cảm xúc có thể khiến họ đưa ra quyết định tồi tệ và bị lỗ lớn. Bằng cách kiểm soát cảm xúc và tuân thủ chặt chẽ kế hoạch giao dịch của mình, các nhà giao dịch thành công có thể đưa ra quyết định khách quan hơn và tránh được cạm bẫy của giao dịch theo cảm xúc.
Ngược lại, các nhà giao dịch thua lỗ thường là nạn nhân của giao dịch theo cảm xúc. Họ có thể để cảm xúc chi phối quyết định giao dịch của mình, từ đó thu về kết quả tồi tệ. Ngoài ra, họ cũng có thể thiếu kỷ luật trong việc tuân thủ chặt chẽ kế hoạch giao dịch của mình hoặc không có một chiến lược giao dịch vững chắc. Người mới cần hiểu được những sai lầm phổ biến mà các nhà giao dịch thua lỗ thường mắc phải và cố gắng tránh đi vào vết xe đổ đó.
Tầm quan trọng của việc phát triển tâm lý giao dịch
Để thành công trên thị trường tiền tệ/cổ phiếu, người mới cần biết cách phát triển tâm lý giao dịch. Để làm được, bạn cần luyện tập cho tâm trí của mình để đưa ra quyết định hợp lý dựa trên những dữ kiện thực tế, thay vì dựa trên cảm xúc. Sau đây là một số lý do tại sao việc phát triển tâm lý giao dịch lại quan trọng với những người mới tham gia giao dịch:
- Giúp bạn xử lý các giao dịch thua lỗ: Giao dịch thua lỗ là điều không thể tránh khỏi trên thị trường tài chính và chúng có thể khiến những người mới tham gia giao dịch bị xuống tinh thần. Phát triển tâm lý giao dịch giúp bạn vượt qua những khoản thua lỗ này và ngăn chúng ảnh hưởng đến các giao dịch của bạn sau này.
- Dạy bạn cách kỷ luật: Để thành công trên thị trường, bạn cần kỷ luật và nhất quán trong phương pháp. Phát triển tâm lý giao dịch giúp bạn duy trì kỷ luật và tránh đưa ra quyết định bốc đồng có thể gây thua lỗ.
- Tạo dựng sự tự tin: Sự tự tin là điều rất quan trọng khi giao dịch trên thị trường tài chính. Phát triển tâm lý giao dịch giúp bạn tự tin vào khả năng và chiến lược giao dịch của mình, từ đó có thể giúp bạn giao dịch thành công hơn.
- Khuyến khích bạn tự nhìn nhận lại bản thân: Nhật ký giao dịch là một công cụ hữu ích để bạn tự nhìn nhận lại bản thân và cải thiện tâm lý giao dịch của mình. Bằng cách phân tích các giao dịch và cảm xúc của mình, bạn có thể tìm ra những mô hình và khía cạnh mà mình cần cải thiện.
- Nâng cao kỹ năng ra quyết định: Tâm lý giao dịch giúp bạn đưa ra quyết định tốt hơn dựa trên các dữ kiện thực tế và logic thay vì dựa trên cảm xúc. Kỹ năng này rất cần thiết để giao dịch thành công trên thị trường.
Tâm lý đằng sau giao dịch
Để giao dịch thành công, bạn cần hiểu được tâm lý đằng sau giao dịch, bao gồm việc cảm xúc, thành kiến, tính cách và áp lực bên ngoài có thể tác động thế nào đến các quyết định giao dịch.
Dưới đây là một số điểm chính bạn cần cân nhắc:
- Cảm xúc: Giao dịch có thể mang lại nhiều loại cảm xúc như sợ hãi, tham lam, phấn khích và thất vọng. Những cảm xúc này có thể che mờ khả năng phán đoán của bạn và khiến bạn đưa ra các quyết định bốc đồng, chẳng hạn như vào/thoát lệnh giao dịch quá sớm hoặc quá muộn. Bạn cần hiểu rõ những cảm xúc này và học cách kiểm soát chúng hiệu quả để tránh đưa ra những quyết định không hợp lý có thể gây thua lỗ và mất tiền.
- Thành kiến: Nhà giao dịch có thể trở thành nạn nhân của thành kiến nhận thức, chẳng hạn như thành kiến xác nhận (tìm kiếm thông tin để xác nhận cho một niềm tin của họ) và thành kiến tự mãn (tự mãn về khả năng của mình và xem thường rủi ro). Những thành kiến này có thể khiến bạn phân tích và đưa ra quyết định sai lầm, từ đó gây thua lỗ lớn.
- Tính cách: Các tính cách khác nhau có thể ảnh hưởng đến hành vi và cách ra quyết định của nhà giao dịch. Chẳng hạn, những người không thích rủi ro có thể lưỡng lự hơn khi thực hiện các giao dịch có rủi ro cao, trong khi đó, những người bốc đồng có thể thực hiện các giao dịch rủi ro mà không phân tích phù hợp. Việc hiểu được tính cách của chính mình và tính cách đó có tác động thế nào đến giao dịch có thể giúp các nhà giao dịch đưa ra quyết định sáng suốt hơn và phát triển các chiến lược giao dịch hiệu quả hơn.
- Áp lực bên ngoài: Các nhà giao dịch cũng có thể phải đối mặt với những áp lực bên ngoài như áp lực từ đồng nghiệp, người thân hoặc truyền thông, những người có thể ảnh hưởng đến quyết định giao dịch của họ. Ngoài ra, các nhà giao dịch có thể cảm thấy áp lực khi phải bù lỗ hoặc đáp ứng các chỉ số hiệu suất nhất định, dẫn đến việc giao dịch bốc đồng và rủi ro.
Để vượt qua những khó khăn này, bạn cần phát triển các chiến lược giao dịch hiệu quả, được mài giũa bằng cách thực hành giao dịch. Bằng cách thực hành với tiền ảo hoặc trong môi trường mô phỏng, các nhà giao dịch có thể trau dồi các kỹ năng và kiến thức cần thiết để đưa ra quyết định sáng suốt, đồng thời kiểm soát được cảm xúc và thành kiến một cách hiệu quả.
Cách cải thiện tâm lý giao dịch
Cải thiện tâm lý giao dịch là một yếu tố quan trọng để thành công trong giao dịch. Để làm được, bạn cần nuôi dưỡng một tư duy mạnh mẽ để chịu được những cảm xúc thăng trầm khi giao dịch. Một trong những điều khó khăn nhất khi giao dịch là đối mặt với giao dịch thua lỗ. Bạn sẽ rất dễ nản chí hoặc thất vọng khi thấy số dư tài khoản của mình giảm xuống sau khi giao dịch của bạn không như mong đợi. Tuy nhiên, bạn cần hiểu rằng giao dịch thua lỗ là điều không thể tránh khỏi khi giao dịch mà ai cũng đều phải trải qua vào một lúc nào đó.
Để cải thiện tâm lý giao dịch, bạn phải học cách kiểm soát cảm xúc của mình thật hiệu quả. Một trong những cách tốt nhất chính là phát triển một kế hoạch giao dịch vững chắc và tuân thủ thật chặt chẽ kế hoạch đó. Một kế hoạch giao dịch được xây dựng cẩn thận sẽ vạch ra được điểm vào và thoát lệnh, cũng như chiến lược kiểm soát rủi ro của bạn. Khi đã có kế hoạch, bạn sẽ ít có khả năng đưa ra quyết định bốc đồng dựa trên cảm xúc.
Thường xuyên đánh giá tâm lý giao dịch của mình cũng rất quan trọng. Hãy dành thời gian để nhìn lại các giao dịch trước đây và cách cảm xúc của bạn phản ứng với chúng. Nếu bạn thấy rằng bạn đã có cảm xúc thái quá về các giao dịch của mình, hãy thử dừng lại và đánh giá lại chiến lược của mình. Bạn có thể tạm dừng giao dịch nếu cần giải tỏa đầu óc và tập trung trở lại.
Có một cách hiệu quả khác để cải thiện tâm lý giao dịch, đó là hãy ở cạnh những người có cùng chí hướng. Việc tham gia vào một cộng đồng giao dịch hoặc tìm một cố vấn có thể mang đến cho bạn sự hỗ trợ và khích lệ mà bạn cần để duy trì động lực và tập trung vào các mục tiêu của mình. Bạn cũng sẽ có cơ hội học hỏi kinh nghiệm vô cùng quý giá của người khác.
Cải thiện tâm lý giao dịch là một hành trình không hồi kết và đòi hỏi bạn phải tự nhìn lại bản thân, duy trì kỷ luật và cam kết không ngừng học hỏi. Bằng cách phát triển một tư duy mạnh mẽ và tuân thủ chặt chẽ kế hoạch giao dịch của mình, bạn sẽ được trang bị tốt hơn để đối mặt trước những cảm xúc khó khăn khi giao dịch, bao gồm cả giao dịch thua lỗ. Hãy nhớ luôn tích cực, tập trung và không ngừng trau dồi bản thân để trở thành nhà giao dịch tốt nhất.
Những sai lầm trong tâm lý giao dịch và tác động tiêu cực của chúng đến quá trình đưa ra quyết định của nhà giao dịch.
Tâm lý giao dịch đóng một vai trò quan trọng trong sự thành bại của nhà giao dịch trên thị trường tài chính, đặc biệt là trong giao dịch ngoại hối. Việc hiểu rõ về tâm lý giao dịch là điều rất cần thiết để các nhà giao dịch đưa ra quyết định hợp lý, kiểm soát cảm xúc và tránh mắc phải những sai lầm tốn kém có thể gây thua lỗ.
Một trong những sai lầm tâm lý giao dịch thường thấy nhất là để cảm xúc chi phối quyết định giao dịch. Nhiều nhà giao dịch thường để nỗi sợ hãi, lòng tham hoặc hy vọng che mờ phán đoán của mình, từ đó dẫn đến các quyết định giao dịch bốc đồng có thể gây tiêu cực đến hiệu suất giao dịch của họ. Chẳng hạn, một nhà giao dịch có thể vào lệnh giao dịch khi chưa phân tích kỹ lưỡng, hoặc thoát lệnh giao dịch quá sớm hoặc quá muộn do phản ứng từ cảm xúc.
Một sai lầm khác mà các nhà giao dịch mắc phải là giao dịch khi chưa có đủ kiến thức hoặc kỹ năng giao dịch. Giao dịch không phải là một phương sách làm giàu nhanh và các nhà giao dịch cần nỗ lực tìm hiểu về thị trường, chiến lược giao dịch và kiểm soát rủi ro. Giao dịch khi chưa có đủ kiến thức hoặc kỹ năng cũng giống như chơi cờ bạc vậy, các nhà giao dịch có thể thua lỗ về lâu về dài.
Hơn nữa, giao dịch mà không có tài khoản thử nghiệm không rủi ro chính là công thức của thảm họa. Tài khoản thử nghiệm là một công cụ cần thiết để các nhà giao dịch thực hành và thử nghiệm các chiến lược giao dịch của mình trong môi trường giao dịch mô phỏng mà không gặp rủi ro về tiền thật. Bằng cách sử dụng tài khoản thử nghiệm, các nhà giao dịch có thể đúc kết kinh nghiệm và có được sự tự tin trước khi giao dịch bằng tiền thật.
Cuối cùng, các nhà giao dịch không tuân thủ nguyên tắc kiểm soát rủi ro cũng có thể bị mất tiền. Kiểm soát rủi ro là thiết lập các lệnh cắt lỗ, xác định khối lượng lệnh giao dịch và chấp nhận rủi ro đã được tính toán. Các nhà giao dịch không tuân thủ các nguyên tắc kiểm soát rủi ro có thể sẽ mất sạch tài khoản giao dịch của mình và chịu thua lỗ rất lớn.
Việc nắm rõ về tâm lý giao dịch là điều rất quan trọng đối với mọi nhà giao dịch muốn thành công trong giao dịch ngoại hối hoặc bất kỳ thị trường tài chính nào khác. Nhà giao dịch phải tránh đưa ra quyết định giao dịch theo cảm xúc, học hỏi đầy đủ kiến thức và kỹ năng giao dịch, sử dụng tài khoản thử nghiệm không rủi ro để thực hành và tuân thủ các nguyên tắc kiểm soát rủi ro phù hợp để tránh mắc phải những sai lầm tốn kém và phải chịu thua lỗ.
